Open Source Software voor Windows

Open Source software heeft inmiddels een hoge vlucht genomen getuige de opkomst van het besturingssysteem Linux, en van applicaties zoals Firefox of LibreOffice die de vergelijking met commerciële applicaties glansrijk kunnen doorstaan. Zoals de naam al zegt is de broncode van dit type software vrij beschikbaar. Bovendien staat de bijbehorende licentie iedereen toe de broncode in te zien, te gebruiken, te wijzigen en te distribueren, ook in gewijzigde vorm. Dat betekent dat niemand het softwarematige wiel steeds opnieuw hoeft uit te vinden; een ieder kan voortbouwen op het werk van anderen. Dit lijkt heel veel op de manier waarop in de wetenschap kennis wordt gedeeld. Zonder dat zouden we nu waarschijnlijk niet eens de computers hebben die onder meer de bouwstenen vormen van het internet. Samenwerking in openheid is het wezenskenmerk van Open Source software. Dit staat lijnrecht tegenover de manier waarop bedrijfseigen software wordt geproduceerd: elk voor zich onder angstvallige geheimhouding van de broncode. Een (Engelstalig) artikel waarin dit heel mooi wordt verwoord verscheen in november 2003 onder de titel "Open Source Everywhere" in Wired Magazine (Engelstalig). Zie voor meer achtergrond het Wikipedia artikel Opensourcesoftware.

Open Source software geeft ook vrijheid, onder meer omdat het volledig open bestandsformaten gebruikt. Als u Open Source software gebruikt bent u niet meer afhankelijk van één leverancier om uw eigen informatie te kunnen raadplegen. Bovendien mag u de software vrijelijk delen met anderen. Een goed Nederlandstalig artikel over het vrijheidsaspect van Open Source software is "Waarom Open Software belangrijk is, ook voor jou" van Johan Vromans.

In tegenstelling tot wat wel eens gedacht wordt is Open Source software geen public-domainsoftware. Zoals blijkt uit het feit dat het onder licentie wordt verspreid rust er wel degelijk een auteursrecht (copyright) op. Eveneens in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt hoeft Open Source software niet gratis te zijn. Weliswaar zal de vrije beschikbaarheid van de broncode er normaliter toe leiden dat voor de software op zich niet behoeft te worden betaald, maar er kan wel een prijs worden gevraagd voor de drager van de software (bijvoorbeeld CD of DVD), voor bijbehorende documentatie in boekvorm, voor ondersteuning etcetera.

Open Source software is er niet alleen voor besturingssystemen die zelf ook als Open Source worden verspreid zoals Linux, maar eveneens voor bedrijfseigen systemen als Windows en MacOS. Veel Open Source software wordt zelfs voor meerdere besturingssystemen, met name Windows en Linux, gemaakt. We noemen het daarom multi-platformsoftware. Daarnaast is er platformonafhankelijke software die in een eigen virtuele machine op elk platform draait. Java is daarvan de exponent bij uitstek.

Er zijn verscheidene websites die helpen bij het vinden van goede Open Source software voor Windows:

• alternativeTo, een website voor het vinden van software met diverse licenties voor diverse platforms zoals besturingssystemen en webbrowsers, onderverdeeld in een groot aantal categorieën. 
• My Open Source, een compilatie van opensource software voor Windows, onderverdeeld in enkele categorieën.
• Open Source Windows, een lijstje met de beste opensource software voor Windows, met downloadlinks.
• Open Source Software Directory, een gids met opensource software voor Windows, Linux en MacOS X, ook weer verdeeld naar categorieën.
• osalt.com: open source as alternative, geeft opensource alternatieven voor bekende commerciële software.
• WikipediA (Engels), lijst van vrije en open-source software pakketten voor verschillende platforms op WikipediA.  Ook WikipediA (Nederlands) heeft zo'n lijst.

Veel van deze programma's (en ook freeware) kunnen op gemakkelijke en betrouwbare wijze worden gedownload, geïnstalleerd en zelfs bijgewerkt via de website

• Ninite. Installeer en update al uw programma's tegelijkertijd: geen toolbars, geen geklik op volgende, kies gewoon je apps en ga. Altijd up-to-date: u hoeft zelf niet na te gaan of er updates zijn, dat doen onze bots.

Een heel mooie Nederlandstalige website is:

• GratisSoftware.nl, met besprekingen en beoordelingen op basis van stemmen van een grote hoeveelheid gratis software voor verschillende besturingssystemen waaronder Windows, zowel open-source software als freeware. Bij elk programma wordt het type licentie - Open source of Freeware - vermeld.

Daarnaast worden CD's en DVD's met Open Source software voor Windows uitgegeven:

• OpenDisc. De meest recente is versie 12.09 van september 2012, groot 1,7GB. Engelstalig.
• opensource-dvd. De meest recente is versie 41 van maart 2016 met 580 programma's, groot 7,8GB. Duitstalig. Er is een aparte dvd met "Spiele", versie 4.6, ook van maart 2016, met 150 programma's, groot 5,9GB.
• TTCS (Trinidad and Tobago Computer Society) OSSWIN DVD. De meest recente is versie 1.57 van augustus 2016 met ongeveer 100 programma's, groot 3,5GB. Engelstalig.

Hierbij gaat een overzicht van ruim 250 interessante Open Source programma's voor Windows. Aangegeven is of de software in kwestie ook beschikbaar is voor Linux (handig als u beide besturingssystemen gebruikt) en of hij naast het Engels ook in het Nederlands beschikbaar is. Mocht de software niet voor Linux beschikbaar zijn, dan is het vaak wel mogelijk om hem met behulp van Wine in Linux te gebruiken. Waar in de kolom "Naam" een link is opgenomen verwijst hij naar het Wikipedia artikel over het programma, zo mogelijk in het Nederlands, anders in het Engels.

Voor dezelfde software in Linux kunt u het beste terecht bij de eigen software repositories van uw Linux distributie, tenzij hij daarin (nog) niet beschikbaar is.

21 september 2014
bijgewerkt 28 februari 2017
Hans Lunsing