Welkom bij Platform Muziek

CompUfair op 22-04-2023.

Laatste aanpassing: 18-04-2023

Op 22 april 2023 bent u van 10:00 to 16:00 welkom bij CompUsers in De Bilt.

Platform Muziek is ook aanwezig op de CompUfair op 22 april met ons thema Synthesizer. Dit doen we met zowel fysieke (analoge) synthesizers als digitale synthesizers op de computer en de Raspberry Pi en Odroid. Daarnaast combineren we ons eigen thema thema met het Linux Mint: een complete Linux Mint audiostudio in een handomdraai.

Wat kun je zien bij onze stand?

• Zynthian synthesizer-box met de Raspberry Pi   <meer lezen>
• Linux Mint audiostudio op een laptop   <meer lezen>
• Analoge semi-modulaire synthesizers   <meer lezen>
• Gitaar-effecten en versterker-emulaties op de Raspberry Pi   <meer lezen>

En natuurlijk helpen we je met allerhande vragen.

Achtergrond informatie

Ook op de CompUfair zullen we weer aandacht besteden aan ons thema synthesizer. We zullen met elkaar het thema proberen te benaderen van verschillende kanten. Toen men met elektronische muziek begon te ontdekken was een methode om deze op te bouwen met behulp van oscillatoren en filters. Dat was toen een enorme ingewikkelde en vooral dure manier. Daar zijn wel de meeste synths uit ontstaan. Nog steeds word deze techniek gebruikt en kent een groeiende populariteit. Je bouwt als het ware met kleine blokjes je geluid op wat een uniek resultaat oplevert. Een voorbeeld is: Poêm Electronique van Le Corbusier, Yean Xenakis en Edgar Varèze.

De digitale muziek word feitelijk ook zo opgebouwd, door de computer wordt veel meer mogelijk en kan er met beperkte middelen een enorm resultaat boeken met alle voordelen die er zijn.

Een analoge synthesizer is nog steeds opgebouwd uit losse onderdelen die je zelf moet koppelen, er is (vaak) geen geheugen en vereist dus een behoorlijke kennis van de theorie. Zoals je met losse Lego-stenen zelf een model moet maken, dat zonder tekening niet eenvoudig is na te bouwen. Een voorbeeld hiervan is het zogenaamde Eurorack systeem.

We kijken naar hardware oplossingen en naar software benaderingen, zowel op Windows als Linux. We houden verder de ontwikkelingen met de Raspberry Pi nauwlettend in de gaten. Zodra de prijzen weer tot normale hoogte zijn gedaald, gaan we daarmee aan de slag. Als u hieraan mee wilt doen, kunt u contact met ons opnemen.

Zynthian synthesizer-box

De Zynthian synthesizer-box is een open source en open hardware synthesizerbox met de Raspberry Pi als basis. Waarom noemen we hem een synthesizer-box en niet een synthesizer? Omdat Zynthian niet één synthisizer is, maar zo'n 55 verschilende synthezisers bevat. En daarnaast o.a. ook nog eens zo'n 800 effecten-plugins. Alles in Zynthian is te configureren, ook wat de hardware betreft. Zo staan de meest gangbare USB audio-interfaces en (touch) beeldschermen al in de selectielijsten. Ook de functies van de draai- en drukknoppen kunnen aangepast worden.

Het configureren van de Zynthian is web-based en gebeurt in de browser. Omdat de Zynthian geen "normaal" scherm heeft doe je dat op je normale computer. Je kan dus een geheel eigen Zynthian-box ontwerpen en bouwen en de Zynthian met de configuratie aanpassen aan je eigen ontwerp. Voor als zelf ontwerpen niet voor je weggelegd is, kan je de Zynthian ook als bouwpakket kopen. Er zijn ook losse sets met onderdelen verkrijgbaar. We hebben een Zynthian-kit aangekocht. Na een middagje bouwen, hebben we een werkend exemplaar. Deze zullen we op deze CompUfair demonstreren.

Wanneer je de Zynthian gaat gebruiken, kan je verschillende synthesizers tegelijk kiezen. Deze gebruiken één of meer zogenaamde layers. Een orgel met vier (pedaal)klavieren zal vier layers gebruiken. De Calf-Fluidsynth bijvoorbeeld maar één. In totaal zijn er acht layers beschikbaar. Bij elke layer is een afzonderlijk MIDI-kanaal in te stellen.

Kortom, de Zynthian synthesizerbox is zeer de moeite waard om op de CompUfair te komen bekijken. Op de CompUfair hebben we een zelfontworpen en gebouwde demoversie met een staan, waar je ook goed kan zien hoe die er van binnen uitziet.

Linux Mint audiostudio

Naar aanleiding van het afgelopen seizoensthema van HCC zijn ook wij aan de slag gegaan met Linux Mint. Maar dan om Linux Mint in te zetten voor de muziek. En dat is gelukt en nog wel verbazingwekkend eenvoudig ook. Na het installeren van Linux Mint hebben we namelijk gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de software en systeemonderdelen van de Linux-distributie Ubuntu Studio te installeren zonder deze distributie zelf te hoeven installeren. Want we willen Linux Mint gebruiken. Dat kan in elke Linux-distributie, die op Ubuntu is gebaseerd, zoals Linux Mint. Je hoeft daarvoor alleen maar het softwarepakket Ubuntu Studio-installer te installeren en op te starten. In deze Ubuntu Studio-installer kies je wat je verder geïnstalleerd wil hebben. Wij hebben voor de demo op de CompUfair alleen de onderdelen voor muziek geïnstalleerd, maar als je ook wat doet met foto- of video-editing of met grafisch ontwerp, kan je ook deze onderdelen met een enkele muisklik installeren.

Alles wat je voor muziek nodig hebt is out-of-the-box te installeren. Je hoeft tijdens het installeren alleen maar met internet verbonden te zijn. We hebben ervoor gekozen om één extra software-pakket te installeren, namelijk Waveform Free van Tracktion. Deze gratis versie is een vrij complete en zeer moderne DAW. Als je eenmaal doorhebt hoe de werkwijze is, wat na een aantal Youtube-filmpjes wel lukt, dan werkt deze DAW heel gemakkelijk.

Ook bij de Linux Mint audiostudio geldt, dat je het een en ander in moet stellen, zoals de hardware die je gebruikt. Denk aan (MIDI-)keyboards, MIDI-controllers en een audio-interface. Een low-latency (weinig vertraging) audio-interface is eigenlijk wel een must. Je kan natuurlijk bij het uitproberen gebruik maken van de interne geluidskaart in je computer, maar de geluidskwaliteit is dan niet optimaal en je kan vertraging in het geluid ervaren. Als je niet live speelt is vertraging vaak niet zo erg, maar als je met een keyboard een synthesizer op de computer bespeelt, is vertraging in het geluid erg hinderlijk. Een goede USB audio-interface hoeft helemaal niet duur te zijn. Bijvoorbeeld Behringer heeft hele goede voor weinig geld. Op de CompUfair kunnen we enkele audio-interfaces laten zien en vertellen waar je zoal op moet letten, bijvoorbeeld als je ook een elektrische gitaar wilt aansluiten. Het instellen van alles kan soms een wat lastiger klus zijn, vooral als je het voor het eerst doet. Maar dat geldt trouwens ook voor Windows. In Linux-Mint werkt overigens veel moderne hardware direct, waarvoor je bij Windows nog wel eens extra drivers moet installeren. Met PipeWire is software en audio- en MIDI-hardware vrij gemakkelijk aan elkaar te koppelen. Wat dan nog overblijft is de audio-buffers (via PipeWire) op de juiste grootte te zetten. Zet deze op 512 en verlaag of verhoog deze als het geluid stottert of vertraagt.

Kom op de CompUfair op 22 april Linux Mint audiostudio bekijken. Op onze stand laat Willemijn van der Lingen Linux Mint audiostudio zien. Zij kan ook je vragen hierover beantwoorden. Uiteraard wordt er ook muziek gemaakt.

Semi-modulaire synthesizers (wegens omstandigheden vervallen)

Een semi-modulaire synth heeft in feite al een aantal basis componenten met elkaar verbonden, zoals een lego bouwpakket waarvan dan via tekeningen meerdere modellen zijn te bouwen. Hier ben je vrij om ook daar variaties aan te brengen. Omdat we tegenwoordig kunnen kiezen, blijft natuurlijk de vraag waarom je voor een relatief omvangrijk systeem, met minder mogelijkheden zonder geheugen tegen een tamelijk hoge prijs, terwijl je het zelfde resultaat kan boeken met een digitaal systeem waarbij je alles kunt opslaan tegen de fractie van de prijs van een analoog systeem.

De semi-modulairs die Rien Parhan bij zich heeft zijn de “Mother32””, “Dfam” en “ Subharmonicon” van MOOG.

Het bijzondere van dit is de ontdekkingstocht die je maakt en de uitstekende ondersteuning van deze firma. Daarnaast vind je inmiddels talloze YouTube filmpjes van enthousiaste gebruikers, er zijn inmiddels diverse publicaties zowel als echt boek of digitaal te downloaden.

Hiermee kan Rien ook goed laten zien en horen hoe onderdelen op elkaar inwerken. Juist de flexibiliteit word veel gebruikt voor films, effecten en experimentele muziek.

Gitaar-effecten en versterker-emulaties op de Raspberry Pi

Als je elektrisch gitaar speelt weet je het wel. Je wilt meer dan het kale gitaargeluid. Dan heb je dus effect-modules nodig. In vele soorten en uitvoeringen zijn deze in de winkel te verkrijgen. Maar wist je, dat er ook software-versies bestaan en nog gratis ook. Gewoon open source software. Op onze stand op de CompUfair laten we je verschillende mogelijkheden zien.

Op een laptop met een Linux-Mint audiostudio kunnen we Rakarrack en Guitarix laten zien en horen. En we hebben ook een standalone effectenbox gemaakt met MODEP op een Raspberry Pi 3. MODEP is web-based te bedienen en dat kan dus vanaf elke computer. In ons geval handig, want met een actieve desktop op de Raspberry Pi 3 werkt MODEP niet goed. De Raspberry Pi 3 kan dat niet aan. Daarvoor het je echt een Raspberry Pi 4 of vergelijkbaar c.q. beter (zoals Odroid-N2+ of Odroid-M1) nodig.

Rien en Willemijn zullen op onze stand op de CompUfair allebei kijken welk geluid ze met deze effecten uit hun gitaar kunnen krijgen.

Een Synthesizer met Odroid-M1

Odroid-M1 is een single board computer. Die gezien zijn rekenkracht goed geschikt is om er een synthesizer mee te bouwen. Voor opslag is een NVMe-SDD beschikbaar. We zijn begonnen om met standaard Linux-programma's een prototype te maken. De basis is Kubuntu respectievelijk Manjaro. We hebben een configuratie gemaakt die aan te sturen is vanaf een laptop of pc via een Local Area Netwerk. Het gebruik van een LAN geeft meer flexibiliteit en heeft als bijkomend voordeel dat de latency lager is dan bij het gebruik van USB-verbindingen. In de middag zal Ton Valkenburgh een en ander demonstreren.

Digital Audio Workstations (Leon Braam)

Leon demonstreert de werking van diverse (gratis) DAW’s (Digital Audio Workstations) zoals Studio One, Cakewalk by Bandlab, Reaper en Waveform.

Een budget studio kan voor weinig geld in elkaar gezet worden. Hij geeft graag adviezen over hoe dit te realiseren is. O.a. de aanschaf/ het gebruik van hardware (keyboard, audio interface, controllers).

Tevens is men bij hem terecht voor vragen betreffende het componeren, mixen, masteren, produceren en distribueren van eigen muziek.

Bij het demonstreren maakt hij gebruik van een MIDI-keyboard en een op pads gebaseerde MIDI-controller.

Daarnaast gaat Leon in op het maken van beats met enkele bekende (gratis) softwareprogramma’s zoals MPC Beats, Serato Studio en Bandlab.